Sharqona mehmondo‘stlik va ziravorlar hidlari orasida Toshkentdagi Puchon Universitetida ilk bor Kimchi festivali bo‘lib o‘tdi — bu qadimiy an’analar to‘qnashgan madaniyatlar bayrami edi: koreyslarning kimchisi va o‘zbeklarning palovi. Bu tadbir nafaqat gastronomik bayram, balki O‘zbekiston va Koreya Respublikasi o‘rtasidagi do‘stlik, minnatdorchilik va madaniy almashinuv ramziga aylandi.
YUNESKO tan olgan ta’m
Festivalni ocharkan, Toshkentdagi Puchon Universiteti rektori Agrippina Vasilevna Shin kimchi haqida shunday dedi:
“Kimchi — bu shunchaki taom emas, balki butun xalqning madaniy kodi. Kimchining tarixi 2000 yildan ortiq. Albatta, bu davr ichida uning tayyorlanish usuli va ta’mi o‘zgargan. Hozirgi achchiq kimchi turi 400 yil avval paydo bo‘lgan. Bugungi kunda kimchi Koreyaning milliy ramziga aylangan, dunyo bo‘ylab eksport qilinadi va 2013 yildan beri YUNESKOning nomoddiy madaniy merosi ro‘yxatiga kiritilgan.
Shuningdek, men ta’kidlamoqchimanki, Kimchi festivali doirasida biz faqat koreys madaniyatini emas, balki O‘zbekiston va Koreya madaniyatlarini uyg‘unlashtirmoqdamiz. Bugun biz jasorat bilan ikki milliy taomni — koreys kimchisini va o‘zbek palovini — birlashtirdik. Palov ham, kimchi kabi, qadimiy tarixga ega: taxminan 2500 yillik. Bu insoniyat tarixidagi eng qadimiy taomlardan biri. Demak, bugun biz bu yerda nafaqat madaniyatlarni, balki butun xalqlar tarixini va hayot tarzini birlashtirmoqdamiz.”
Rektor festivalning maqsadi nafaqat milliy oshxonani namoyish etish, balki avlodlar va madaniyatlar o‘rtasida ko‘prik qurish ekanini ta’kidladi. Kimchi va palov — bu saxovat, an’anaga hurmat va uyga bo‘lgan muhabbat falsafasini birlashtiradi.
“Chimchi” — O‘zbekistonda tug‘ilgan ta’m
Bayramda uch xil kimchi taqdim etildi: Seulcha kimchi, Chollado viloyatidan kimchi va o‘ziga xos o‘zbekcha “Chimchi” — bu XX asrda O‘zbekistondagi koreyslar orasida yaratilgan maxsus retsept. Uning ta’mi biroz yumshoqroq, lekin boy va mazali. Bu — ildizlarini saqlagan, ammo o‘zi tayyorlanayotgan yurtning issiqligini singdirgan do‘stlik va moslashuv timsoli.
Karamdan boshlab qo‘shiqlargacha
Ertalabdan boshlab talabalar va o‘qituvchilar koreys ustalaridan kimchi tayyorlashni o‘rgandilar, karam to‘g‘radilar. Keyin esa “Ko‘r-ko‘rona kimchini top” viktorinasida ishtirok etdilar, o‘zbekcha va koreyscha qo‘shiqlar kuyladilar, milliy o‘yinlarda bellashdilar. Butun kampus bir kunga kichik Seulga aylandi — hanboklar bilan palov o‘choqlari yonma-yon turdi, fotoburchakdagi tabassumlar esa karam marinadining rangidan kam bo‘lmadi.
Tarixdan kelayotgan minnatdorchilik
Universitetning birinchi prorektori Son Yu Jin mehmonlarga murojaat qilib, festivalning ma’nosini quyidagicha ifodaladi:
“Agar 1937 yilda Koreyadan ko‘chib kelganlarga O‘zbekiston xalqi mehmondo‘stlik bilan qo‘l cho‘zmaganida, bugun biz bir dasturxon atrofida shunday samimiyat bilan to‘planolmagan bo‘lardik. O‘zbekiston ko‘plab koreyslar uchun ona yurtga aylangan, endi esa bu yerda yangi — umumiy, samimiy va do‘stona madaniyat tug‘ilmoqda.”
Bu so‘zlar O‘zbekistonning tinchliksevar, ochiq va insonparvar siyosatiga hurmat ifodasi bo‘ldi — bu qadriyatlar Puchon Universitetidagi turli millat vakillarini birlashtiradi.
Palov hidi ostidagi yakun
Festivalning eng hayajonli daqiqasi — birgalikdagi tushlik bo‘ldi. Dasturxonda palov va kimchi yonma-yon turdi. Isiriq non, xushbo‘y guruchli palov va achchiq kimchi uyg‘unligi do‘stlik, mehmondo‘stlik va mehr ramziga aylandi.
Festival yakunida talabalar bir ovozdan “Kimchi!” deb hayqirdilar — go‘yo bu so‘z bilan madaniyat nafaqat ta’m, balki qalblar tili ekanini tasdiqlagandek bo‘ldilar.
Toshkentdagi Puchon Universitetining Kimchi festivali — bu ta’lim muassasasi madaniyatlar muloqoti uchun maydonga aylanganining yorqin namunasi. Tarix, ta’lim va oshxona shu yerda do‘stlik naqshini yaratdi. Ehtimol, endilikda kimchi palov bilan uchrashganida, bu nafaqat gastronomik uyg‘unlik, balki o‘zbek-koreys birdamligining yangi an’anasi tug‘ilayotgandir — yoshlik ishtiyoqi va o‘zaro hurmat bilan yo‘g‘rilgan an’ana.